Bafra halkı içinde lakap takma olayı aslında çok eski yıllara dayanmaktadır ve bu lakaplar o insanlarla öyle bir özdeşleştirilmiştir ki neredeyse artık soy isminin önüne geçmiş bulunmaktadır. 

Aslında soyadı kanunundan önceki yıllarda bazı lakaplarda, bu kanunun kabulü ile birlikte soyadına dönüşmüştür. 

Ben o kadar eskilere girmeden, son 40 ile 50 yıl içindeki soy isim olmayan, fakat lakap olan bu değerleri yazmaya çalışacağım. 

Bu lakapların dışında, bir de mesleki becerilerinden dolayı isminin önüne konulan, artık lakap olmasa bile lakap yerine geçmiş tanımlamalarda vardır. 

Çok değerli insanlarımız ve zanaatçılarımız, esnaflarımız bu tanımlama içinde adeta bir adres haline gelmişlerdir. 

Bu lakaplardan kimisinin anlamı veya hangi sebepten dolayı konulduğu bilinmekle beraber, kimisininki de bilinmemektedir. 

Bilinen en ünlü lakaplar Kuşkuş hasan, Horoz İbram (İbrahim), Kral, Pot Osman ,Torik Necmi, Partal Ahmet, Şanzıman Şakir, Hürriyetin Salih, Avcı Nazım veya diğer namıyla Zade, Perikızı, Agop Fahri, Bey, Kazık Kemal, Dayı Oğuz, Yedibuçun Osman, Naçıkınana, Şerif Memet, Zagor Osman, Karabıyık Nihat, Teltelkadayıf Alaattin, Döşemeci Onluk, Boncuk Ünal, Süt Bülent, Lefter, Cruyff Murat, İmparator, Kırmızıbey Salim, Bozanak İsmail, Ceylan Yaşar, Leylek Memet, Bacak Ali, Kel Vedat, Kürt Billy. Bunların içinden çoğunu belki duymuşluğunuz vardır. 

Mesela 

1) HOROZ İBRAM ( İbrahim Akay ): Rahmetli İbram emmi Büyük cami mahallesindendir, Allah rahmet eylesin şoför Hayati Akay`ın babasıdır. Rahmetli ibram dayı herkese horoz gibi diklenirmiş, adı kalmış horoz ibram. 

2) KRAL (Memduh Açıkgöz): Rahmetli Memduh emmi Kızılırmak Eczanesinin arkasında, Tayfun Erduran`ın emlak ofisinin önünde el arabasında köfte yapardı. Rahmetli vefat edeli belki 30 sene vardır, onun krallara layık köftesini yemek bana da nasip oldu. 

3) POT OSMAN (Osman Uncu): Rahmetli Osman emmi eni boyu bir adammış bu sebepten dolayı lakabı pot Osman kalmış. 

4) TORİK NECMİ (Necmi Özen): Necmi Amca Allah uzun ömür versin, gençlik yıllarında süper futbol oynarmış. Torik balığı gibi çok hareketli ve topu ayağına aldı mı yakalanması çok zormuş bir futbolcuymuş. Onun için Necmi amcaya arkadaşları bu lakabı koymuşlar. 

5) PARTAL AHMET (Ahmet Ertan): Rahmetli Ahmet Amca Gazipaşa`nın en iyi avcılarından biriydi. Ahmet Amca partal atmazmış, partal lakabı avcılıktaki atma işinden değil, yaşadığı av maceralarını o kadar büyük şevkle anlatırmış ki sanki partal atıyor imajı verirmiş. Ona da oradan kalmış. 

6) ŞANZIMAN ŞAKİR (Şakir Karayel): Şakir Amca Bafra`nın en iyi şanzıman ustasıdır. Kocaman otomobil şanzımanını tek başına söker, tamiratını yapar sonra da yerine monte edebilmesinden dolayı bu lakabı fazlasıyla hak etmiş zanaatkarlarımızdandır. 

7) HÜRRİYETİN SALİH (Salih Gencal): Salih Amcanın babası meşrutiyetin ilanındaki gün de doğmuştur. ismine de Hürriyet Ahmet koymuşlar herkes Ahmet Emmiye sağlığında Hürriyet diye hitap edermiş : Bu sebepten dolayı Salih Amcanın lakabı Hürriyetin Salih kalmıştır. 

8) AVCI NAZIM (Nazım Şahin Urfalı): Avcı Nazımın hayatı köpek, tüfek, fişek, avcılıkla geçmiş. Hayatı boyunca hiç çalışmamış ve hesabını bilmediği büyüklükteki servetini avcılık sevdasına heba etmiş. Bu lakabı da boşu boşuna almamıştır. Bafra`nın en meşhur avcısıdır. Bu arada benim de dünyalar tatlısı babamdır. Allah yokluğunu hissettirmesin. 

9) PERİKIZI ( Nuran Oray): Bafra Lisesini en değerli hocalarından biriydi... Sanırım 1976-1981 yılları arasında müdirelik yaptı. Masallardaki peri kızı resimlerine o kadar benziyordu ki o yılların gençliği hocamıza o lakabı verdi. 

10) AGOP FAHRİ (Fahri Demiralp): Agop Fahri yine Bafra Lisesinin 80`li yıllar öncesi en hızlı solcu hocalarından biriydi. O yılların genç öğrencilerinin, hocalarına o lakabı takması solculuğundan gelmektedir. 

11) BEY (Mehmet Kazanasmaz): Rahmetli Mehmet Amca tekel bayiliği yapardı. Herkese de bey diyerek hitap ettiğinden dolayı lakabı bey olarak kalmıştır 

12) KAZIK KEMAL (M. Kemal Ünsal): Mehmet abi gençlik yıllarında arkadaşlarından daha uzun boylu olduğundan dolayı bu lakap verilmiştir. 

13) DAYI OĞUZ (Oğuz Ayan): Oğuz abi gözü pek, külhanbeyi bir insandır. Bu özelliği onun yürüyüşüne de yansıdığı için DAYI OĞUZ lakabı ile anılır. 

14) YEDİBUÇUN OSMAN (Osman Uygun): Rahmetli Kasap Osman Amcanın babası Mustafa Emmi hayvan alım-satım işi yaparmış. Sorana da yedi buçuğa aldım, yedi buçuğa satıyorum dermiş. Mustafa Emminin yedi buçuk lafından dolayı Osman Amcaya Yedi buçuğun Osman denir. 

15) NACIKINANA (ismini bilmiyorum): Nacıkınana Bafra`da kızı ile beraber devamlı yol sokak dolaşan bir teyzeydi. Bafra`nın çocukları Nacıkınana diyerek onu ve kızını kızdırırlardı. Nacıkınana`nın anlamı: Mesela yerde duran bir şeyi "Ahacık nah" diyeceğine "ahacıkınana" dermiş. Bafra`nın çocuklarından kaçar mı, ona Nacıkınana lakabını takmışlardır. 

16) ŞERİF MEHMET (Mehmet Tank): Rahmetli Mehmet Abi, Büyük Cami mahallesinde elektrik fabrikasının karşı köşesindeki Bedri Hafız Teyze`nin oğlu idi. Çok Texas, tommix okurdu. Bu yüzden Bafra halkı ona Şerif lakabını taktı. 

17) ZAGOR OSMAN (Osman): Rahmetli Osman abi çizgi roman Zagor Dergisi hayranıydı. Zagor gibi çok güzel kavga ederdi. Zagor lakabı da bu yüzden ortaya çıkmıştır. 

18) KARABIYIK NİHAT (Nihat Evren ): Rahmetli Nihat Amca, elektrik fabrikasında çalışan elektrik teknisyeniydi ve gençliğinde simsiyah bıyıkları varmış. Bu yüzden lakabı karabıyıktı. 

19)TELTELKADAYIF ALAATTİN (Alaadin Ceylan): Rahmetli Alaadin Öğretmenin kel kafası da ben diyim 30, siz diyin 40 adet tel gibi saç taneleri vardı. Onları sağdan sola doğru yatırırdı. O saçlar sanki kadayıfın üstündeki tel taneleri gibi dururmuş. Bu sebeple lakabı Teltel Kadayıf Alaatin olarak kalmış. 

20) BONCUK ÜNAL (ÜNAL ATASEVEN): Ünal Abinin Allah vergisi o kadar güzel boncuk mavisi gözleri vardır ki, belki değil Bafra`da, Samsun`da bile onun kadar güzel gözlere sahip ikinci bir erkek yoktur. Bu yüzden arkadaşları da ona boncuk lakabını takmışlardır. 

21) SÜT (Bülent Akkurt): Bülent Bafra`daki lakap olayının son jenerasyonu içindeki son temsilcisidir. Kalbinin temizliği ve dürüstlüğü ile arkadaşları tarafından saflığın belirtisi olarak bu lakabı almıştır. Ayrıca beyazı da çok sever. 

22) LEFTER ( Yılmaz Karyağış ): Futbol oynadığı yıllarda stilinin Fenerbahçeli efsanevi futbolcu Lefter`e benzediği için bu lakaba layık görülmüştür. 

23) CRUYFF MURAT (Murat Aytünür): Futbol oynadığı yıllarda sapsarı saçları ve futbol stilinin cruyffa benzemesinden dolayı bu lakaba layık bulunmuştur 

24) İMPARATOR (Remzi Tuzcu): Ziraat Bankası Müdürlüğü yaptığı yıllarda Bafra`da birçok çiftçi ve esnafa kredi kullandırmış ve ödeme zorluğu çekenlere de, ödeyebilmesi için bankanın imkanlarının üstünde şahsi yetkilerini kullanarak yardımcı olmuştur. Bafra halkı da imparator gibi adam yakıştırmasından dolayı kendisine bu lakabı layık görmüştür. 

25) KIRMIZIBEY (Salim Çizmeli): Rahmetli Salim Abi bünyesi gereği alkol aldığı zaman kıpkırmızı olurdu. Arkadaşları bu sebepten dolayı kırmızı bey lakabını takmışlardı. 

26) BOZANAK İSMAİL (İsmail Ülgen): Rahmetli İsmail Amca Büyük cami mahallesinin en eskilerinden ayakkabı ve yemene ustasıymış. Rahmetli arkadaşlarına mesela bir yere beraber gitcez diye bir söz verir, sonrada düşünür verdiği sözden hemen vazgeçermiş. Arkadaşları da rahmetliye bozanak gibi niye dönüyorsun diye kızdıklarından bu lakabı vermiş. O da nur içinde yatsın çok iyi bir insandı. 

27) CEYLAN YAŞAR (Yaşar Özkal): Yaşar Abi yıllar önce gençliğinde çok güzel bir Jawa motosiklet almış ve üzerine de ceylan yazdırmış. O gün bu gündür adı kalmış Ceylan Yaşar. 

28) LEYLEK MEMET (Mehmet Çubukçu): Mehmet Amca çok uzun boylu ve ince yapılı bir adammış. Bu yüzden arkadaşları onu leyleğe benzetirmiş ve lakabı kalmış leylek memet kalmış 

29) BACAK ALİ ( Ali Kolay ): Rahmetli Ali Amca da Gazipaşa`nın tanınmış simalarındandı. Arkadaşlarına göre çok kısa boyluymuş, bacak kadar boyu tabirinden dolayı adı kalmış Bacak Ali. 

30) KEL VEDAT (Vedat Kurtul): Vedat Abi babamın yetiştirdiği Bafra`nın iyi avcılarındandır. Gençlik yıllarından beri kafasında hiç saç yokmuş. Babam da bir gün kahve ortamında dün kel Vedat`la ava gittik demiş. Vedat abinin de lakabı o gündür bu gündür kel Vedat olarak kalmış. 

31) KÜRT BİLİ(Dursun Namlı): Dursun Amca da Bafra`nın eski avcılarındandır. Kovboy BİİLLY KİD kadar iyi silah kullandığı için lakabı Kürt Bili olarak kalmıştır. 

32) BODRUM FATİHİ (S. Fatih Urfalı): Son olarak da rahmetli kardeşim Fatihi yazmak istiyorum. Ona bu lakabı Bafra halkı vermedi. Ona bu lakabı Bodrum halkı ve Bodrum`da yaşayan İstanbullular verdi. İnsani ilişkileri ve iş bitiriciliği ile Bodrum`da sözü ve hatırı geçen bir insandı. Bir Bafralı olarak gurbette böylesine güzel bir lakaba layık görülmesi bana gurur verirdi, bir Bafralı olarak sizde gurur duyabilirsiniz. Sevgili okurlarım bu yazdığım bizim insanlarımızdan vefat etmiş olanlara Allahtan rahmet diliyorum. Yaşayanların da ellerinden öpüyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum. 

Değerli okurlarım öncelikle geçen yazıma göstermiş olduğunuz ilgi ve yazmış olduğunuz düşünce ve duygularınız için teşekkür eder, şükranlarımı belirtirim. Bu gün size Bafra halkı ve lakaplarımızın 2. kısmını, sizden gelen mesajları derleyerek yazıyorum. 

BAFRA HALKI VE LAKAPLARI 2      

1) KEÇİ BEKİR. (Bekir Acun) Kibaroğlu sinemasında bilet kesen Bekir amca, çok inatçı bir şahsiyetmiş. Biletsiz kimseyi içeri sokmazmış bu yüzden lakabı Keçi Bekir olarak kalmış(Sn. Palabıyık’ın gönderisi)

2) PAÇAROZ  (Niyazi Haçırız) Rahmetli Niyazi öğretmen Bafra Lisesinin değerli eğitimcilerindendi. Öğrenciler hocalarına soy ismi çarpıtmasından dolayı paçaroz lakabını takmışlardı.(Sn. Palabıyık’ın gönderisi)

3) AGUŞ ( Mehmet Ulusal) Rahmetli bir gün aha kuş diyeceğine aguş demiş. O gündür bu gündür ismi kalmış Aguş(Sn. Palabıyık’ın gönderisi)

4) EPCET(Coşkun Gökçay) Rahmetli öğretmenimiz Bafra Lisesinde Edebiyat öğretmeniymiş. Kendine has konuşma üslubundan dolayı bu lakap verilmiş.(Sn. palabıyık’ın gönderisi)

5) CİLİM (SEÇİM PALABIYIK) Seçim öğretmenimizin Futbol oynadığı gençlik yıllarındaki lakabıdır. İyi bir futbolcu olan hocamız, kazanmak için gözü kara oynar ve olanca gücünü ortaya koyarmış. Bu nedenle lakabı cilim olarak kalmış.              6) KARACA DAYI (İsmail Koparan) Rahmetli  Karaca dayı esmer, kara kaşlı , kara saçlı bir kişiydi.Bu sebebden dolayı Karaca Dayı olarak adlandırılmıştır. Osman amcanın da abisiydi.(Gazibeyli okurum Kadir Ataseven’in gönderisi)

7): KÜRT BİLİ  lakaplı Dursun amca için, değerli bir  okurum doğru araştırmamı belirtmiş, fakat doğrusunu yazmamış. Babama sordum. Babam da, bir söyleme göre de küçükken köyde’’ gel bilibili ‘’diye arkadaşları takılırmış, ondan dolayı da kaldığı söylenir, dedi.

Değerli okuruma ilgisinden dolayı teşekkür ederim, eğer kendi bilgisi, benimkilerden farklı ise bizimle paylaşmasını rica ediyorum. Saygılarımla.

9)AGOP FAHRİ lakaplı Fahri Demiralp hocamız içinde, değerli bir emekli öğretmenimiz Antalya’dan yazmış. Fahri beye o isim yürüyüş tarzından ve biraz da alkole olan düşkünlüğünden verilmiştir, demiş. Benim öğretmenim olduğunu da belirten fakat ismini belirtmeyen hocamın ellerinden öper, saygılarımı sunarım.

Yine bir okurumuz Nacıkınana’nın isminin Fethiye olduğunu belirtmiş

Ahmet Faruk Urfalı