Pidemizi Yedirtmeyiz!

Samsun Kültürü'nün teslim edildiği Cemal Almaz, geçtiğimiz pazar günü Bafra’da, Bafralıların bir kültür organizasyonu olan “Mübadil Yemekleri Şenliği”nde, Bafralıların gözünün içine baka baka, Samsun Milletvekili Orhan Kırcalı, Bafra Kaymakamı Cevdet Ertürkmen ve Bafra Belediye Başkanı Hamit Kılıç’ın önünde, tam da Bafra Pidesi’nin dünya listelerinde 1 numaraya oturduğu; Bafra Pidesi’nin hakkının teslim edildiği; Terme Pidesi mi, Çarşamba Pidesi mi tartışmalarına son verilen bir günde, “Belki Bafra pidesi denildi ama ben buna ısrarla Samsun pidesi diyorum. Lütfen herkes Samsun pidesi desin. Samsun markasını geliştirmemiz lazım.” dedi.

Olacak iş değil. Cesarete bak! Bu sözleri neredeyse tamamı Bafralı olan bir topluluğun önünde sarf etti.

Neyse ki, Bafra Belediye Başkanı Hamit Kılıç, Bafra Pidesi’nin patentli bir pide olduğunu hatırlatarak, “Bafra Pidesi Bafra’ya ait bir pide. Bu tür markalaşmış değerlerin o bölgeyle, o yöreyle anılması daha faydalı olur diye düşünüyorum.” diyerek kibarca dersini verdi. Kaymakam Ertürkmen ise, “Her şey doğduğu topraklara aittir. O topraklardan ayırırsanız bir çiçek gibi gastronomi değerleri de solabilir.” diyerek yerel değerlere saygı duyulması gerektiğini vurguladı.

Peki, Sayın Samsun Milletvekili Orhan Kırcalı ne dedi? Bafra’nın hakkını teslim edebildi mi? Hayır. Sanki Bafralıların değil de Çarşambalıların, Termelilerin önünde konuşan siyasetçi kıvraklığı ile “Bafra'mızın, Samsun'umuzun bir olarak, beraber olarak tanıtılması noktasındaki çalışmalarımızı da hep birlikte gerçekleştireceğiz.” dedi. Sayın Vekil! Siz siyasetçisiniz ayrıca da avukat. Bu tür kıvraklıkları kotaracak yetenektesiniz. Neden Bafralıların önünde Bafra Pidesi diyemediniz şaştım.

Her neyse… Biz Sayın Belediye Başkanının ve Kaymakamın verdiği seviyeli ve akıllıca cevapları onlar adına yeterli görelim.

Sayın Müdürün çıkışı aslında ideolojik bakış açısının dışa vurumu. Benim “sağ kafalı” dediğim düşünce yapısının bir eseri. Sol bir kafadan böyle bir düşünce çıkmaz. Müdürün eğitimi ne olursa olsun yeşerdiği topraklara bakarsak, çok da normal bir durum.

Kültürümüzü de, toplumumuzu da bu kafa yapısı şekillendiriyor.

Bafra Pidesinin dünyada 1 numara olduğu gün, ısrarla “Samsun Pidesi diyelim” demek; yerel değerleri yok saymak ve farklılıkları tek bir noktada birleştirmek, toplumda çeşitliliği ve yerel kimlikleri göz ardı etmek demektir. Yani sağcı kafadır. Çok gerilere gidersek, bugün Türkiye olarak yaşadığımız birçok sorunun arkasında da bu düşünce yok mu? Yok saymak, tek yapmak!

Nereden nereye geldin diyebilirsiniz…

Akılalmaz Müdür, Samsun markasını güçlendirelim, Samsun’u büyütelim derken, Bafra’yı, Terme’yi yok sayıp hepsini Samsun potasında eritmek istedi. Bu arada “dünya böyle yapıyor” kısmına da katılmıyorum. O konuya da geleceğim.

Aslında Müdürün bakış açısı toplumun büyük bir kısmında var. Örneğin, Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin politikaları da çoğu zaman bu şekilde. Vakti zamanın Samsun Büyükşehir Belediyesi, Yakakent’in meydanına - hani şu önünde fotoğraf çekilen, aslında Hollanda’nın Amsterdam kentinden dünyaya yayılan “I Love Amsterdam” yazısı gibi - Samsun yazdı. Yakakentlileri kışkırttım da sonunda kaldırıp Samsun-Sinop il sınırına doğru bir yere koydular.

Sayın Müdür;

Samsun, Bafra ile var, Çarşamba ile, Terme ile var. Sen şimdi çıkıp Şahinkaya Kanyonu’na Samsun Kanyonu, Asar Kale’ye Samsun Kalesi, Bafra Fenerine Samsun Feneri diyebilir misin? Hadi senin memleketinden örnek vereyim. Erzurum’un Oltu ilçesinin Oltu taşına “Erzurum Taşı”, Cağ Kebabına Erzurum kebabı diyebilir misin? Bafra Pidesine Samsun Pidesi dedirtmek değer hırsızlığı, hatta kültür zorbalığıdır. Biz Samsun’un marabası mıyız? Tütününü al, Samsun tütünü, pirincini al Samsun pirinci, Kuş Cennetini al Samsun Kuş Cenneti yap öyleyse. Bunu yapanlar yok değil mi? Var tabii ki. Yukarıda dediğim gibi büyükşehirler... Yılların Manyas Kuş Cenneti’ne, Balıkesir büyükşehir olunca Balıkesir Kuş Cenneti dediler.

Her ne kadar tarihçi olsanız da siz kültür müdürüsünüz… Tüm yerel değerleri, ortaya çıkarıp kendi kimlikleri ile korumayı sizin savunmanız gerek. Oldu olacak Bafra’nın ismini de 5510 şeklinde kodlayın. Ya da Kaymakam Bey’in maalesef söylediği gibi Samsun’un Bafra’sı deyin. Hepimiz Samsunuz, her şey Samsun için deyip çıkın işin içinden.

Gelelim “dünya böyle yapıyor, böyle markalaşıyor” kısmına…

Dünya gerçekten öyle mi yapıyor acaba? Dünya, yerel halkları, dilleri, kültürleri yok sayıp hepsini tek bir halk, dil ve kültür mü sayıyor? Öyleyse İsviçre’de neden 26 kanton, 4 dil var? Meksika'nın Tequila kasabasına özgü olan bu alkollü içkiye "Tequila"ya Meksika içkisi mi dediler? Fransa'nın Roquefort kasabasına özgü olan mavi damarlı "Rokfor Peyniri"ne bağlı olduğu ilin adı ile "Aveyron Peyniri" mi dediler? Öyleyse; İnegöl Köftesine de Bursa Köftesi, İspir Fasulyesine Erzurum Fasulyesi, Safranbolu Lokumuna da Karabük Lokumu diyelim.

Bafra Pidesi Bafra pidesidir, Çarşamba Pidesi Çarşamba pidesidir, Samsun Pidesi de Samsun pidesi. Ve artık kabul edin ki, bunların da en lezzetlisi Bafra Pidesidir. Yılların Samsunlusuyum, dün bir arkadaşıma Samsun pidesi diye bir pide mi var, özelliği ne diye sormak zorunda kaldım…

Bafra Pidesinin özgünlüğü ve yerel kimliği, daha geniş bir coğrafi alan olan Samsun adı altında güçlenmez, zayıflar. Bu durum, Bafra ilçesine özgü olan bir ürünün kimliğini kaybetmesine yol açabilir. 

Özetle pidemizi yedirtmeyiz.

ali ihsan başaloğlu

27 Mayıs 24, Bafrahaber.com

Aşağıda, o günkü konuşmaların ilgili bölümleri bulunmakta.

Kültür ve Turizm İl Müdürü Cemal Almaz:

Samsun mutfağının ve Samsun mutfağı değerlerinin dünya mutfağına, dünyadaki çok itibarlı, çok saygın yemek listelerine girmiş olması hepimiz adına çok sevindirici bir olaydır. Samsun'da iftiharla bahsedeceğimiz gerçekten çok önemli mutfak değerlerimiz vardır. Belki Bafra pidesi denildi ama ben buna ısrarla Samsun pidesi diyorum. Lütfen herkes Samsun pidesi desin. Samsun markasını geliştirmemiz lazım. Samsun markasını dünya literatüründe en üste çıkarmamız lazım. Ama içinde rekabet olsun. İçinde Terme olsun, Çarşamba olsun, Bafra olsun, pastırmalı olsun, kapalı açık olsun ama mutlaka Samsun olsun. Çünkü dünya böyle imaj yapıyor, dünya böyle markalaşıyor. 

Bafra Belediye Başkanı Hamit Kılıç

Biz Bafra Belediyesi olarak özellikle Bafra'nın tarihini, kültürünü, sanatını ortaya çıkartmak, bunu aslında tapulaştırmak için dört ciltlik bir eser çıkarttık. Prof. Dr. Osman Köse hocamızın koordinatörlüğünde. İnşallah şimdi gastronomi üzerine bir kitap hazırlığı yapıyoruz. Hem mübadillerimizin yemeklerini içeren hem Bafra'daki yerel yemek kültürünü bize unutturmayacak bir çalışmayı inşallah yakın bir zamanda hayata geçireceğiz. 

Tabii az önce Bafra pidesiyle ilgili Sayın Müdürümüz “Samsun pidesi diyelim” dedi ama ben buna bir şerh eklemek istiyorum. Çünkü Bafra pidesinin patenti var. Bafra pidesi, Bafra'ya ait bir pide. Tabii Bafra da Samsun'un bir ilçesi. Biz gittiğimiz yerde de Samsunlu olduğumuzu söylüyoruz. Ancak bu tür markalaşmış değerlerin o bölgeyle, o yöreyle anılması daha faydalı olur diye düşünüyorum. Mesela dondurmamız, pidemiz, lokumumuz aynı şekilde. Biz belediye olarak da özellikle gittiğimiz her yere, her ilçeye, her programa katılıma özellikle bu yöresel ürünlerimizi götürüyoruz. Bu üreticilerimizden satın alarak hem gittiğimiz yerlere hediye olarak götürüyoruz hem de buradaki üreticilerimizi desteklemek için bunu yapıyoruz. Bir taraftan da Bafra'nın bu güzel kültürünü tanıtmaya çalışıyoruz ve bunu devam ettireceğiz inşallah. 

Ben programımızın hayırlı olmasını diliyorum. Güzel bir çalışma oldu. Başta Sayın Kaymakamımız olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Amacımız tabii ki buradaki yemek kültürünü geliştirmek, anlatmak ve unutturmamak. Ama genel olarak da Bafra'nın kültürünü, Bafra'nın yemeklerini Türkiye genelinde ve dünya genelinde tanıtmak, anlatmak ve unutturmamak. Bu amaçla da gene Bafra'nın kültürünü her tarafa duyurmak için Kapıkaya Festivali'ni düzenliyoruz. Hem Türkiye içerisinden binlerce turist hem de yurt dışından gelen turistler var. Bu vesileyle Bafra'yı tanıtmaya çalışıyoruz. Ben tekrar hepinize katılımınızdan dolayı çok teşekkür ediyorum. Hepinizi saygı ve muhabbetle selamlıyorum. 

AK Parti Samsun Milletvekili Orhan Kırcalı

Birinci veya ikinci olmasından ziyade önemli olan şudur değerli hemşehrilerim: Bugün Bafra'mızın, Samsun'umuzun tüm Türkiye'de hatta dünyada tanıtılması açısından önemli bir haberdir, önemli bir organizasyondur. İnşallah biz bu organizasyonları arttırarak devam edeceğiz. Bafra'mızın, Samsun'umuzun bir olarak, beraber olarak tanıtılması noktasındaki çalışmalarımızı da hep birlikte gerçekleştireceğiz. 

Bafra Kaymakamı Cevdet Ertürkmen

Samsun'un tüm ilçelerini gezdik, keşif gezileri düzenledik. Vezirköprü'den Çarşamba, Terme'ye kadar. Oraları gitme sebebimiz şuydu: Her şey doğduğu topraklara aittir. O topraklardan ayırırsanız bir çiçek gibi gastronomi değerleri de solabilir. 

Bu nedenle keşif gezilerimizi ortaya koyduk, eylem planlarımızı hazırladık. Biz Samsun Gastronomisi noktasında çalışmalarımızı yaparken, Bafra'yı da bunlarla Başat ilçelerden birisi olarak görüyoruz. Gerçekten Bafra her konuda olduğu gibi bu noktada da kendisini ön plana çıkardı. Bu vesileyle Samsun'un çok değerli gastronomi değerlerinin olduğunu biliyorum. Ancak bu dün itibariyle Samsun Bafrası dünyada dünyanın en kaliteli 10 ekmeklerinden bir tanesi olarak seçildi. Yine bunda Samsun pidelerimiz de var. biz ayırt etmiyoruz. Samsun'un o kadar bahsedilecek gastronomi değeri var ki inşallah onlar da bir sonraki seferde gerek aynı kategoride gerekse farklı kategorilerde ön plana çıkar ve bu sitelerde yer alır diye düşünüyorum.

Bafranın haberi, bafra