Haberin Engellenmesi de Prima Facie İhlal'dir

Bu haber, bir önceki haberin hukuka aykırı bulunduğu iddiası ile içeriğin yayından çıkarılması kararına istinaden daha detaylı olarak tekrar yazılmıştır ve haber altında da içeriğin kaldırılması kararına itiraz dilekçemizdeki ilgili bölümler eklenmiştir. 

Samsun'un Bafra ilçesi Tepebaşı Köyü Muhtarı Y.Ö., kamu görevlisine görevi yaptırmamak için direnme suçundan ceza aldı. Aldığı cezalar 1 yıldan fazla olduğu için Yüksek Seçim Kurulu tarafından  muhtarlığının düşmesine karar verildi. Cezaları seçildikten sonra kesinleştiği için bu kararın idari makamlarca verilmesine karar verildi. Bafra Kaymakamı Cevdet Ertürkmen, muhtar Y.Ö.’yü görevden aldı.

Orman Muhafaza Memuru Aptullah Yetim'in, Tepebaşı Köyü Muhtarı Y.Ö, H. Ö. ve A. Y. ile O. Y. hakkında hakaret, darp ve görevi yaptırmama iddiası ile açtığı dava sonuçlandı. 

Bafra 2. Asliye Ceza Mahkemesinden görünlen davada A. Y. ile O. Y. beraat etti. H. Ö., görevi yaptırmamak için direnme suçundan 6 ay 20 gün hapis ile cezalandırılmasına karar verildi. Şahsın adli sicil kaydı göz önünde bulundurularak hükmün açıklamasının geri bırakılmasına ve 5 yıl süre ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanması karar verildi.

Tepebaşı köyü Muhtarı Y.Ö., Orman Muhafaza Memuru Aptullah Yetim'e görevi yaptırmamak için direnme suçundan TCK'nin 265/1 maddesi uyarınca (Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.) 8 ay hapis ile cezalandırıldı. 

Suç birden fazla kişi ile işlendiği için artırım yapılarak 10 Ay 20 gün cezalandırıldı. Sanığın sicil kaydına yansıyan olumsuz geçmişi göz önüne alınarak indirim hükümlerinin uygulanmasına yer olmadığına; suç işleme eğiliminden kaynaklanan olumsuz kişilik özellikleri göz önüne alınarak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümlerin uygulanmasına yer olmadığına; daha önce kasıtlı bir suçtan 3 aydan fazla hapis cezasına mahkum edildiğinden hapis cezasının ertelenmesine yer olmadığına karar verildi. 

Mahkemenin kararına istinaden M.T. isimli şahıs Bafra İlçe Seçim Kuruluna başvurdu ve 

31 Mart 2019 tarihinde yapılan seçimlerde Tepebaşı muhtarı seçilen Y.Ö.'nün seçilmesine engel mahkumiyet hükmü bulunduğunu belirterek görevinden alınmasını istedi. 

Yüksek Seçim Kurulu Y.Ö.’'ye ait kesinleşen 5 suç kaydını inceledi ve 

“Kurulumuzda yapılan değerlendirme neticesinde Samsun İli Bafra ilçesi Tepebaşı Mahallesi Muhtarı seçilen Y.Ö.’nün seçilmeye engel ceza mahkumiyetleri seçimden sonra kesinleştiğinden değerlendirmenin idari makamlarca yapılması gerektiğine karar verdi.” şeklinde karar verdi. 

Yüksek Seçim Kurulunun kararı sonra Bafra Kaymakamı Cevdet Ertürkmen Y.Ö.’yü muhtarlık görevinden aldı.

NE OLMUŞTU?

2020 yılında yaşanan olayda, Bafra Orman işletme Müdürlüğünde görevli Orman Muhafaza Memuru Aptullah Yetim, Tepebaşı Köyü muhtarı ve arkadaşları tarafından Tepebaşı köyü Karaçam Mevkisinde iş makinesi ile kaçak yol açıldığı ihbarı üzerine olay yerine gitti ve izinleri olup olmadığını sordu. Aptullah Yetim ve Savcılık makamınının mütalaasına göre, Y.Ö., “sen kimsin bana kaymakam sorabilir” dedi ve sinkaflı bir şekilde hakaret etti, yumruk attı. Yetim yere düştü. Y.Ö. ve H.Ö. Aptullah Yetim yerde iken saldırdı, belindeki silahı almaya çalıştı. Diğerleri çullandı. 

Yaşanan olayların ardından Aptullah Yetim şahıslar hakkında şikayetçi oldu. Aptullah Yetim’in avukatlığını sendika avukatı yaptı. 

Sendika Avukatı mahkemede, “Bu fiil ve eylem kamu görevini yapmakta olan tüm memurlara işlenmiş gibidir. Burada verilecek adil bir karar kamu otoritesinin ve kamu itaatinin kuvvetlenmesine zemin hazırlayacaktır.” ifadelerini kullandı. 

Muhtarlıktan alınma kararını öğrenen Bafra Haber kararı haberleştirdi. 

Y.Ö. isimli şahıs, ; Samsun ile Bafra ilçesinde uzun yıllar esnaflık ve muhtarlık yaptığını, halk arasında tanınan ve sayılan bir kişi olduğunu, hakkında yayımlanan ve içeriği gerçeğe aykırı olan haber neticesinde gerek toplum nezdinde, gerek yakın aile ilişkilerinde itibarının ve saygınlığının zedelendiğini belirterek içeriğin kaldırılmasını talep etti. 

Mahkeme, “genel hukuk ilkeleri olan masumiyet karinesi ve lekelenmeme hakkı ile bağdaşmayan ifadeye yer verilerek talepte bulunanın devlet idaresinde ve toplumdaki yerinin küçük düşürüldüğü böylece kişilik hakkını ihlal eder mahiyette olduğu anlaşılmakla” diyerek talebi kabul etti ve içeriğin çıkarılmasına karar verdi. 

Mahkemenin kararı üzerine aşağıda yazılı olan dilekçe ile itiraz edildi. Bafra Sulh Ceza Mahkemesi itiraz ret etti ve bir üst mahkemeye gönderdi. Bir üst mahkeme olan Samsun Sulh Ceza Mahkemesi de itirazımızı ret etti. 

Şimdi… 

Sayın Hakimler biz sizin kararınızı anlayamadık. Sizler bu talepleri bu şekilde kabul ettiğinizde basın kamusal görevini yerine getiremeyecektir. 

Kamu görevlisine görevini yaptırmama suçundan mahkum edilen bir kişinin haberi yapılamayacaksa biz neyi haber yapacağız. Ya da biz bu haberi başka nasıl, ne şekilde haber yapabilirdik. 

Örneğin baş harflerini kapatarak mı? Herkesçe bilinen bir kişinin ismini kapatmanın ne anlamı olabilir ki? Herkesçe bilinen kişilerin isimlerinin açık yazılabileceği ile ilgili yargı kararlarını size sunalım mı?

Kamu görevlisine zorla görevini yaptırmamanın cezasız kalmadığını kamunun bilmesi daha büyük kamu yararı değil midir? 

Bu tür haberlerin caydırıcı gücü bir kişinin kişilik hakkından daha üstün değil mi? 

Aşağıdaki dilekçede, haber ile kişilik hakları çakıştığında hangisinin hangi şartlarda üstün sayılacağına dair hukuki içtihatlar yer almakta. 

Ayrıca, Anayasa Mahkemesinin hangi şartlarda içerik kaldırma kararı verileceği ile ilgili pilot kararı yer almakta. 

Yazılacak çok şey var ancak adalete güvenin sarsıldığı söyleminin zirve yaptığı şu günlerde kısa kesiyoruz. 

Hukuki savunmalarımızı aşağıda yaptık. Artık takdir milletindir. 

Bu olay ile ilgili yeterince yorum yazıldığı için bu yazı yoruma kapatılmıştır.

Ali İhsan Başaloğlu

14 Ağustos 2023

HUKUKİ İTİRAZLARIMIZIN YER ALDIĞI DİLEKÇEMİZ 

1- https://www.bafrahaber.com isimli internet haber sitesinde yayımlanan https://www.bafrahaber.com/ormanciya-saldıran-muhtar-gorevden-alindi--222502.html URL adresindeki habere, Mahkemenizin yukarıda dosya numarası yazılı bulunan kararı ile 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 9. Maddesi gereğince erişim engeli konulmuştur.

2- Talep eden sunmuş olduğu dilekçesinde;

Samsun ile Bafra ilçesinde uzun yıllar esnaflık ve muhtarlık yaptığını, halk arasında tanınan ve sayılan bir kişi olduğunu, hakkında yayımlanan ve içeriği gerçeğe aykırı olan haber neticesinde gerek toplum nezdinde gerek yakın aile ilişkilerinde itibarının ve saygınlığının zedelendiğini belirterek URL ''https://www.bafrahaber.com/ormanciya-saldıran-muhtar-gorevden-alindi--222502.html'' adresine erişimin engellenmesine karar verilmesini talep etmiştir.

3-  Bafrahaber.com isimli haber sitemizdeki haberde, hiçbir suç içeriği olmamakla beraber kişilik hakkını zedeleyen unsurlar da bulunmamaktadır.

4- Haber yasalara uygun şekilde yayımlanmıştır.

Haber, Basın Kanun’una ve Yargıtay içtihatlarına uygun bir şekilde yayımlanmıştır.

Yargıtay içtihatlarına göre bir haberde aranan unsurlar; “Gerçeklik, Kamu Yararı ve Toplumsal İlgi, Güncellik, Özle Biçim Arasındaki Denge” şeklindedir.

 5- Talep eden, Haberin içeriğinin gerçeğe aykırı olduğunu iddia etmiştir.

 6- Haber, 2021/1168 Esas Nolu Mahkeme kararı ve Yüksek Seçim Kurulu 27 No’lu kararına istinaden yazılmıştır.

7 – Haberde; şikâyetçi ile ilgili konu dışı ancak haber ile de ilgisi olabilecek Cumhurbaşkanına hakaret, basit yaralama gibi diğer konulara değinilmemiş, haber kısa basit ve öz olarak yazılmıştır.

8 – Haber mahkeme kararına dayandırılarak yazılmış tamamen doğru ve hatta eksik yazılmıştır.

9- Şikayetçi muhtar olarak kamu görevlisi sayılan bir görevdedir.

10- Ortalama insanların dahi kamusal alandaki hal ve hareketleri haber konusu iken bir mahalle muhtarının bir kamu görevlisi ile arasında geçen ve kamuyu ilgilendiren bir olay ve sonucu haber değeri taşımaktadır.

11- Şikayetçi, haberin gerçeğe aykırı olduğunu iddia etmiştir.

Ancak, İddia makamı şikâyetçinin küfür, hakaret ve darp iddiası ile cezalandırılmasını talep etmiş;

Mahkeme ise kendisini TCK 265/1 – 265/3 maddesinden cezalandırılmıştır. (EK 2)

 2839 Sayılı Kanun gereği, şikâyetçinin muhtarlığının sonlandırılması için Yüksek Seçim Kurulu EK 3’teki karar ile muhtarlığının sonlandırılması gerektiği, mahkumiyetlerin muhtar seçildikten sonra kesinleştiği için kararı İDARİ MAKAMLARIN vermesi gerektiğine karar vermiş,

Bafra Kaymakamlığı da kendisini muhtarlık görevinden almıştır.

Şikâyetçinin haberi hangi yönden gerçeğe aykırı bulduğu anlaşılamamıştır.

 HUKUKİ YÖNDEN

 12- Kişilik hakkı kısaca, Kişinin sağlığını (ruh sağlığı dahil) ismini, resmini, şeref ve haysiyetini,  özel hayatını ve gizli hayatını kapsamaktadır.

 13- Medeni Kanun’un 24. maddesinin 2. fıkrası uyarınca;

“Kişilik hakkı zedelenen kimsenin; rızası, daha üstün nitelikte özel veya kamusal yarar ya da kanunun verdiği yetkinin kullanılması sebeplerinden biriyle haklı kılınmadıkça, kişilik haklarına yapılan her saldırı hukuka aykırıdır.

 14- Kişilik hakkının ihlalinde kanunda belirtilen hukuka uygunluk sebeplerinin birinin varlığı halinde artık hukuka aykırılık söz konusu olmayacak fiil baştan itibaren hukuka uygun olacaktır.

 15- Basın organları görevlerini yerine getirirken şeref ve haysiyet, özel ve sır alanları, resim, ses ve ad gibi çeşitli kişisel değerleri ihlal edebilirler. Bu gibi hallerde basının icra ettiği görev nedeniyle kamu yararı ile ihlal edilen kişilik değeri karşı karşıya gelmektedir.

16- YARGITAY’A GÖRE KİŞİLİK HAKKININ BASIN YOLUYLA İHLALİNDE İZLENECEK YOL;

“Bunun için temel ölçüt kamu yararıdır. Gerek yazılı ve gerekse görsel basın bu işlevini yerine getirirken, özellikle yayının gerçek olmasını, kamu yararı bulunmasını, toplumsal ilginin varlığını, konunun güncelliğini gözetmeli, haberi verirken özle biçim arasındaki dengeyi de korumalıdır. Yine basın, objektif sınırlar içinde kalmak suretiyle yayın yapmalıdır.” şeklindedir.

 17- 5651 Sayılı Kanun’un 9. maddesi uyarınca;

 “İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğin çıkarılmasını ve/veya erişimin engellenmesini de isteyebilir.” denilmektedir.

 18- Bu kanun maddesi ile kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişiler Sulh Ceza Mahkemelerine başvurmakta, mahkemeler de içeriğin çıkarılması ve/veya engellenmesi kararı verebilmektedir.

 19- Sulh Ceza Mahkemelerinin kararları ile Anayasa ile koruma altına alınan düşünce ve ifade özgürlüğü ile etkili başvuru hakkı ihlal edilebilmektedir.

20- Anayasa Mahkemesi artan şikayetler üzerine bireysel başvuruların bazılarını değerlendirmiş ve 5651 Sayılı Kanun’un 9. maddesinden kaynaklanan yapısal sorunları ortadan kaldırmak amacıyla PİLOT KARAR UYGULAMASINA karar vermiştir.

 21- Pilot kararda;

a- 5651 sayılı Kanun’un 1. maddesinin metninden erişimin engellenmesi yolunun kapsamının suç şüphesi taşıyan internet içeriği ile sınırlandırıldığı anlaşılmaktadır.

b- Buna göre kişilik haklarına yönelik bir saldırıya karşı erişimin engellenmesi yoluna başvurulabilmesi için ihtilaf konusu internet içeriğinin ceza kanunlarına göre suç oluşturduğuna yönelik bir şüphenin bulunması gerekir.

c- Kanun'un 8. maddesindeki erişimin engellenmesi usulünün bir koruma tedbiri, 9/A maddesindeki usulün bir tedbir olduğu açıkça zikredilmişken 8/A MADDESİNDE BU USULÜN GECİKMESİNDE SAKINCA BULUNAN H LLERDE UYGULANABİLECEK BİR YOL OLDUĞU BELİRTİLMİŞ; 9. maddede ise erişimin engellenmesi usulünün niteliğine ilişkin açık bir ifadeye yer verilmemiştir.

denilmektedir.

22- 5651 sayılı Kanun’un 9. maddesinin “PRİMA FACİE İHLAL”, yani “bir yayının bir kişinin kişilik haklarını APAÇIK BİR ŞEKİLDE İHLAL ettiğinin daha ilk bakışta anlaşılması” durumunda uygulanacağı belirtilmektedir.

 Anayasa Mahkemesi yayınladığı pilot kararda özetle;

Anayasa'nın 26. ve 28. maddelerinde güvence altına alınan ifade ve basın özgürlüklerini ihlal ettiğine,

Anayasa'nın 40. maddesinde güvence altına alınan etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine;

İhlallerin yapısal sorundan kaynaklandığı anlaşıldığından pilot karar usulünün uygulanmasına

Yapısal sorunun çözümü için T.B.M.M.'ye bildirilmesine

Aynı konuda yapılan ve karardan sonra yapılacak başvuruların incelenmesine kararın Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten itibaren 1 yıl süreyle ertelenmesine;

Kararın birer örneğinin ifade ve basın özgürlüklerinin ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapan davacıların davalarının görüldüğü mahkemelere gönderilmesine karar verdi.

 23- www.bafrahaber.com isimli internet sitesinde dosyada yazılı URL’ye erişimin engellenmesine dair Mahkemenizin 03/07/2023 tarihli ve DEĞİŞİK İŞ NO: 2023/1462 değişik iş numaralı kararı ile yasaklama getirilmiştir.

 24- Söz konusu erişimin engellenmesi kararı Anayasa’nın 26. maddesi, Anayasa’nın 28. Maddesi AiHS’inin 10. maddesi ve 5651 sayılı Kanunun 8. maddesini ihlal etmekte olup yayınlanan içerik hukuka uygundur.

25- 2- Yargıtay içtihatlarında basının görevleri, “Geneli ilgilendiren ya da ilgilendirmesi gereken tüm olaylar hakkında, halkı objektif ve gerçekleri yansıtacak biçimde aydınlatmak, çeşitli sorunlar üzerinde kamuoyunu düşünmeye çağıracak tarzda tartışmalar açmak, onu toplumsal ve siyasal oluşumlar üzerinde doğru ve gerçeğe uygun bilgilerle donatmak, yöneticileri eleştirmek, uyarmak ve bu yöntemlerle denetlemek, ayrıca içinde yaşadığı toplumun ve tüm insanlığın sorunları konusunda bireyi bilinçlendirmek durumunda olan basına, bu ödevlerini yerine getirirken ihtiyaç duyacağı bir kısım haklar da tanınmıştır. Bunlar; bilgi edinme, yayma, eleştirme, yorumlama ve eser yaratma haklarıdır.

şeklinde ifade edilmektedir.

 26- Erişim engeli kararıyla; basın özgürlüğü, düşünce ve ifade özgürlüğü ihlal edilmiştir. Bu karar ile kamusal alandaki tüm haberler yayımlanamaz hale gelebilmektedir.

Kendisine ait birçok suç kaydı olan, Bafra’da tanınan ve saygınlığı olduğunu ifade eden şikayetçi ile ilgili haber, mahkeme kararına dayandırılarak yazılmış tamamen doğru, güncel ve kamuyu ilgilendiren bir haberdir.

Erişim engeli talepleri üzerine, yasadan kaynaklanan bu tür engeller gazetecilere haber yapamaz hale getirebilecek, hatta yılgınlığa itebilecek bu da, demokrasinin gelişmesine, toplumun haber alma ve verme özgürlüğüne zarar verebilmektedir.

Bu nedenlerle, habere erişim engeli kararının kaldırılmasını istemek zorunluluğumuz doğmuştur.

Bafranın haberi, bafra