Yaklaşık üç aydır, Bafralı okurlar için, yerel konular üzerinde köşe hazırlıyorum. Bazen, haddini aşan tepkiler alsam da, hemşerilerimin büyük bir kısmı yazılarıma olumlu katkılar veriyor. Eleştiren olarak, eleştirilmekten de asla gocunmam, ancak hakaret ile eleştiri arasındaki farkı idrak edemeyen kişilerin yorumlarını da hayretler içinde takip ediyorum. 

İzah ettiğim sebeplerden okurla aramda yüksek bir temas oluştu. Dolayısıyla okurdan gelen, Bafra’ya ve bölgeye ilişkin şikâyetler bana da ulaşıyor. Bu hafta beni arayan bir esnafı uzun uzun dinledim. Başından geçen hadiseyi anlatan esnafın verdiği bilgileri kendi kaynaklarımdan teyit ettirdim. Birazdan değineceğim bu vahim uygulamanın neticede gerçek olduğunu gördüm. 

Samsun Büyükşehir Belediyesi, sokakta el ilanı ve tanıtım broşürü dağıtan esnaftan, sayfa başına 12 kuruş almak için, el ilanlarının Samsun merkeze getirilmesini istiyormuş. Ayrıca müşteri dükkân içinden aldığı mönü benzeri tanıtım sayfalarını sokağa atarsa, tespiti halinde esnafa ceza kesiliyormuş. Benim de eski Bakanım olan kabiliyet fukarası Mustafa Demir’in yöneteceği belediyeden bundan fazlasını beklemek zaten espri olur ama yine de bu denli absürt uygulamalara imza atacağını ben de tahmin edememiştim.

Belediyeler mevzuat kapsamında belli başlıklar altında şehir halkından vergi, resim, şerefiye ve harç almakta yetki sahibidir. Ancak yetkinin kullanılmasında belirlilik, ölçülülük, kamu külfetinin eşit dağıtılması, yatay ve dikey adalet gibi ilkelere uygun hareket edilmesi gerekir.  

Somut vakaya dönecek olursak, 

1-) Samsun Büyükşehir Belediye Başkanlığı aldığı karar ile dağıtılan reklam broşürlerinden sayfa başına 12 kuruş almaktadır.

2-) El ilanlarının Samsun merkeze getirilerek kontrolden geçirilmesini istemektedir.

3-) Mühürsüz ilanların dağıtıldığının tespiti veya dükkân içinden alınan broşürlerin sokakta görülmesi halinde esnafa ilk tespitte uyarı, ikinci tespitte ceza kesilmektedir.

Şimdi benim, Gençlik Caddesinde ‘’Afşin Döner‘’ isimli dükkânım olduğunu, reklam için de 1000 adet el ilanı hazırlatmayı düşündüğümü varsayalım;

1-) 1000 el ilanı için matbaaya 150 TL vereceğim.

2-) El ilanlarını Samsun’a onaya götüreceğim, gidiş geliş 50 TL mazot parası ödeyeceğim.

3-) Belediye’ye sayfa başı 12 kuruştan, 120 TL ödeyeceğim. 

4-) Böylece, 1000 el ilanının emek dışındaki maddi kısmı toplamda, 320 TL’ye gelecek. 

Bu emeğim ne için? “Döner ekmek ayran 10 TL”  ilanını halka duyurmak için!

Böyle bir düzen olur mu, böyle bir akıl olur mu, 17 ilçeli, bir buçuk milyonluk bir şehir böyle yönetilir mi?

Üstüne üstlük, ilan amaçlı olmayan broşürlerim sokaklara müşteri tarafından atılırsa onun için de Belediye tarafından cezalandırılacağım. 

Bu denli amaçsız ve mesnetsiz uygulamayı esnaf üzerinde tatbik edeceksiniz, sonrasında, niye yerel esnaf kalkınamıyor, diyeceksiniz. Kurumsal firmalar neden yerel esnafa yaşam hakkı tanımıyor, diye toplantılar yapacaksınız. Siz daha adamın sattığı döner ekmeği halka duyurmasına müsaade etmiyorsunuz, o bir kenara dursun; elektrik, su, mazot, işçi maliyetleri gibi ana kalemleri hesaba dahi katmadan bu mali baskıyı esnafa bindiriyorsunuz.

Şehirde reklam yapmanın, sokakları kirletmenin, insanların kapısının önüne ilan bırakmanın elbette bir bedeli olacaktır, buna kimse karşı çıkamaz. Ancak bu bedelin tahsil edilme yöntemi bu kadar savruk ve plansız olmaz. 

Öncelikle ilçedeki bir esnaf merkez belediyeye niye gitsin? İlçe belediyesine bağlı bir birime yetki veririsiniz, esnaf gider oradan kontrolünü yaptırır, parasını öder. İkincisi sayfa başına 12 krş nasıl bir maliyettir? 10.000 adet ilanda 1200 TL eder, bu bedeli düşürmeniz gerekir. Yine bu ilanların sokaklardan kontrolünü sağlamanız mümkün değil, bu işi kaynağından, yani matbaadan kontrol etmeniz gerekir. Reklam ilanı ile dükkân içi materyalin standardını belirler, matbaalara bildirirsiniz esnafta ona göre seçimini yapar. 

Belediyenin amacı halkın hayatını kolaylaştırmaktır, bunu yapmak içinde yönetime aklın egemen olması gerekir, rasyonel düşünceyi de ancak liyakat ile sağlarsınız. Kısa zamanda anladık ki, liyakate dayalı yönetim anlayışı Mustafa Demir’den çok uzak, umarım Samsun halkına daha fazla eziyet etmeden kalan görev süresinde kendisini ve ekibini müspet bir çizgiye getirmeye gayret eder.

Sağlıcakla kalın… 

Av. Afşin HATİPOĞLU
13 Kasım 2019
[email protected]